Miasto

Jestem Dumny! Rozszerzamy panteon skierniewickich bohaterów

Wybrane zdjęcia

Urodziny Miasta to w świadomości mieszkańców Skierniewic od wielu lat bardzo ważna data, dlatego właśnie teraz rozpoczynamy kolejną odsłonę akcji edukacyjnej „Jestem Dumy”.

O pierwszej odsłonie wydarzenia, zrealizowanej w roku 2018, mówiło się sporo w Skierniewicach. Wszystko za sprawą przekazu promującego historyczne postaci związane z miastem. Irena Repp, Jan Kozietulski, Anna Olszewska, Marian Pyziak, Artur Wittenberg, Stanisław Grabowski - to skierniewiccy bohaterowie, którzy powrócili do naszej codzienności w wyjątkowej formie. Na pewno przyczynił się do tego mural przy ulicy Batorego, ale  także animacje ukazujące bohaterskie losy prezentowanych osób. Filmy do dziś dzień cieszą się cieszą się wyjątkową popularnością w sieci, wyświetlenia można liczyć w tysiącach. 

Przypomnijmy, akcja edukacyjna Jestem Dumny ma na celu upamiętnienie cichych bohaterów lokalnej społeczności, którzy wierni zasadom i ideałom, swą niezłomną postawą dążyli do odzyskania przez Polskę niepodległości, a następnie odbudowywali jej państwowość.

Wydarzenia przedstawiane w akcji to historie mieszkańców Skierniewic i regionu, którzy swoim życiem pokazali, że patriotyzm może być postawą każdego z nas, że my również możemy zostać bohaterami swojej małej ojczyzny i Polski. Opowieść o losach bohaterów staje się opowieścią o historii miasta, a w szerszej perspektywie – o dziejach całego narodu polskiego. Przedstawione historie mają za zadanie pokazać ówczesny trud, wysiłek włożony w pielęgnowanie polskości i dążenie do niepodległości, niezłomne postawy cichych bohaterów historii Polski. Jestem Skierniewiczaninem! Jestem Polakiem! Jestem Dumny! 

Zapraszamy mieszkańców do włączenia się z nami w opowieść o losach naszego Miasta!

Oddawajcie głosy poprzez lajki i komentarze pod postami na fanpage'u W kolejnych postach przedstawimy, zebrane od Państwa po poprzedniej edycji, propozycje kolejnych bohaterów. Głosowanie będzie trwało do końca lutego, a do końca roku sfabularyzujemy historię pięciu postaci, które otrzymają największą liczbę głosów.

1. Władysław Strakacz – przemysłowiec, społecznik, naczelnik OSP, lokalny patriota i właściciel legendarnego browaru skierniewickiego. W 1918 r. kierował akcją rozbrajania Niemców i przywrócenia polskiej władzy w mieście. Zajmował się też działalnością charytatywną – brał udział w pracach komitetu obywatelskiego organizującego pomoc dla najbiedniejszych, po I wojnie wypłacał z prywatnej kieszeni zapomogi. W czasie II wojny światowej dom Strakacza był miejscem schronienia dla wielu wysiedleńców. Fotografia Władysława Strakacza, zbiory Zbigniewa Gradowskiego
   
    
2. Tadeusz Dudziński, ps. „Zawieja” - podoficer orkiestry wojskowej 18. skierniewickiego pułku piechoty, uczestnik bitwy nad Bzurą, harcerz, uczestnik powstania warszawskiego. We wrześniu 1939 r. dostał się do niewoli niemieckiej, skąd uciekł. Powrócił do Skierniewic i włączył się w działalność konspiracyjną. Współtworzył grupę strażacko-harcerską, która była swoistą kuźnią patriotyzmu. Prowadził tajne szkolenia wojskowe, organizował udane akcje sabotażu. Zginął w czasie powstania warszawskiego. Fotografia Tadeusza Dudzińskiego z książki Karola Zwierzchowskiego „Skierniewice w czasie II wojny światowej
   
    
3. Leonia Mazaraki – działaczka społeczna i patriotka. W czasie I wojny światowej organizowała sanatorium dla żołnierzy. Wprowadzała higienę i oświatę zdrowotną wśród mieszkańców. Była inicjatorką założenia koła PCK w Skierniewicach i wieloletnim jego prezesem. W czasie okupacji niemieckiej współorganizowała schronisko dla sierot wojennych. Fotografie Leonii Mazaraki, archiwum rodzinne Krystiana Kornackiego
   
    
4. Ks. Edward Choma 3 listopada 1918 r. we Lwowie zgłosił się jako ochotnik do służby w Wojsku Polskim. Od 1919 r. kapelan 4 Dywizji Piechoty, z którą brał udział w walkach na pierwszej linii, samodzielnie opatrując rannych i wspierając na duchu żołnierzy. Był z wojskiem przez cały czas wojny, najpierw na froncie polsko-ukraińskim, a potem w wojnie polsko-bolszewickiej aż do jej zakończenia w 1920 r. W walkach tych wykazał się wielkim bohaterstwem. Walczył w obronie Ojczyzny, w obronie wiary i Kościoła. Dzięki ks. Chomie udało się uniknąć likwidacji cerkwi wojskowej w Skierniewicach, która po przebudowie jako kościół garnizonowy służy Wojsku Polskiemu do dziś. Ks. Choma został zamordowany w Katyniu w kwietniu 1940 r. Fotografia ks. Edwarda Chomy, archiwum Ordynariatu Polowego WP, zamieszczona w publikacji Andrzeja Krysiaka poświęconej ks. Chomie
   
    
5. Aleksander Leśniewicz – sierżant lotnictwa, mechanik 111 Eskadry Myśliwskiej 1 Pułku Lotniczego i Dywizjonu 303. Jego biografia pokazuje, jak żołnierze nie walczący na pierwszej linii, potrafili służyć ojczyźnie w kraju, a potem na obczyźnie. Bez polskich mechaników nie byłoby tylu sukcesów alianckiego lotnictwa. Fotografia Aleksandra Leśniewicza, archiwum rodziny Leśniewiczów
   
   
    
6. Stefan Drążkiewicz, ps. „Murzynek” – najmłodszy, bardzo odważny żołnierz Oddziału Sabotażowo-Dywersyjnego obwodu „Sroka”. Jako 16-letni chłopiec wstąpił do AK. Brał udział w likwidacji okrutnego kierownika Arbeitsamtu – Kurta Rittera. Dzięki temu wielu młodych skierniewiczan uniknęło wywózki na roboty do Niemiec. Zginął w czasie przesłuchania, zastrzelony przez żandarma. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Fotokopia zdjęcia Stefana Drążkiewicza, zbiory Muzeum Historycznego Skierniewic im. Jana Olszewskiego
   
    
7. Franciszek Filipski – burmistrz Skierniewic w latach 1931-1944, uważany za jeden z największych autorytetów w historii skierniewickiego samorządu. Do jego głównych osiągnięć należy budowa i rozbudowa szkół, stadionu sportowego, remizy strażackiej. Był inicjatorem opracowania planu zagospodarowania przestrzennego miasta. We wrześniu 1939 r. na apel władz państwowych udał się samochodem strażackim do Warszawy, aby tam gasić pożary. W stolicy utworzył biuro pomocy skierniewiczanom; w czasie wojny zaprzysiężony w AK, ps. "Snop". Fotokopia zdjęcia Franciszka Filipskiego, zbiory Muzeum Historycznego Skierniewic im. Jana Olszewskiego
   
    
8. Marianna Foks – przez ponad pół wieku pracowała jako pielęgniarka w skierniewickim szpitalu. W czasie wojny uratowała przed niewolą lub śmiercią wielu Polaków, wywożąc ich do prosektorium, a później organizując im cywilne ubrania i ucieczkę. Poświęcenie dla chorych oraz ryzykowanie życia podczas okupacji, a szczególnie powstania warszawskiego, były jednym z powodów przyznania jej orderu Czerwonego Krzyża – Florencji Nightingale. Ta wyjątkowa kobieta przez lata była cichą bohaterką, jej losy nie były znane szerszej społeczności. Fotografie Marianny Foks użyczone przez Urząd Gminy Maków
   
    
9. Michał Stęborowski – kapitan pilot Wojska Polskiego i Królewskich Sił Powietrznych (RAF). Jako pilot tzw. grupy dęblińskiej brał udział w kampanii wrześniowej. W 1940 r. został przydzielony do 238 Dywizjonu Myśliwskiego RAF i uczestniczył w bitwie o Anglię. Zginął podczas lotu bojowego nad kanałem La Manche. Pośmiertnie odznaczono go Krzyżem Walecznym i awansowano. Fotografia Michała Stęborowskiego, zbiory Muzeum Historycznego Skierniewic im. Jana Olszewskiego
   
    
10. Krystyna Nielubowicz-Mystkowska – zaangażowana w działalność Rady Głównej Opiekuńczej, brała udział w organizowaniu i prowadzeniu schroniska dla sierot wojennych. Została zaprzysiężona w Armii Krajowej. Pracowała jako sanitariuszka i tłumaczka. Organizowała wszechstronną pomoc dla jeńców wojennych. Pozostawiła po sobie wiele udokumentowanych świadectw ratowania ludzi. Fotografia Krystyny Nielubowicz-Mystkowskiej, archiwum rodziny Mystkowskich, zamieszczona w publikacji poświęconej wojennej korespondencji Krystyny i Andrzeja Mystkowskich
    
     
11. Anatoliusz Tarnowski – w latach 1928-1948 dyrektor szkoły ekonomicznej w Skierniewicach. W czasie wojny wydawał oficjalne legitymacje uczniom, które były uznawane przez władze okupacyjne i zwalniały od przymusowego wywozu na roboty do Rzeszy. Wielokrotnie interweniował w sprawie uczniów aresztowanych podczas ulicznych łapanek. W zarządzanej przez niego szkole prowadzono tajne nauczanie i działalność konspiracyjną, a w piwnicy znajdował się magazyn broni. Fotografia Anatoliusza Tarnowskiego, archiwum Zespołu Szkół Zawodowych nr 3 im. Wisławy Szymborskiej w Skierniewicach
    
     
12. Stanisław Teofil Rybicki – lekarz i działacz społeczny, człowiek niezwykle energiczny i cieszący się zaufaniem mieszkańców Skierniewic. Był inicjatorem i założycielem pierwszego w mieście szpitala. Był też twórcą i prezesem OSP, założył Towarzystwo Kasy Pożyczkowo-Oszczędnościowej, Towarzystwo Muzyczno-Dramatyczne, stworzył Resursę Obywatelską, a przy niej bibliotekę i czytelnię. Pozostawił po sobie liczne opracowania naukowe z zakresu medycyny, a także historii, polityki i literatury. Fotokopia zdjęcia Stanisława Teofila Rybickiego, zbiory Muzeum Historycznego Skierniewic im. Jana Olszewskiego
    
     
13. Franciszek Krawczyk – lekarz i społecznik, autor „Wspomnień lekarza skierniewickiego”, w których opisuje swoją działalność. We wrześniu 1939 r. jako medyk-ochotnik pomagał cywilom i rannym w czasie kampanii. Zaprzysiężony w AK jako lekarz obwodu "Sroka" Skierniewice, o pseudonimie "Stawisza", służył żołnierzom pomocą medyczną. Fotografia Franciszka Krawczyka z książki Karola Zwierzchowskiego „Skierniewice w czasie II wojny światowej”

Projekt dofinansował Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej w ramach programu Fundusz Patriotyczny – "Niepodległość po polsku". 

https://idmn.pl/

https://fundusz-patriotyczny.pl/